Tarihi ve kültürel noktadaki Domaniç gezimize kısa bir ara verdik bayram dolayısıyla. Bayramda bitti. O zaman kaldığımız yerden devam.
Tarihi ve kültürel açıdan bakıldığında Domaniç'e gezilmeye değil ziyaret etmeye gelinir diyerek, bu hafta Domaniç'teki gönül sultanlarımızı tanıyalım isterseniz.
Malumunuz 1071 sonrası ki süreçte Anadolu Horasan Erenlerinin gayretleriyle islam ve Türklükle tanışmıştır. Domaniç'e Kayıhanlıların gelişi 1230 ve sonrasına dayanmaktadır. Bu açıdan Domaniç, Çukurca beldesi ve. 31 köyünde Domaniç’in manevi simgeleri yani dede ve yatırları mevcuttur. Domaniç bu konuda başlı başına işlenmesi gereken bir cevherdir aslında.
Domaniç ve köylerindeki bu cevherler,
-Domaniç Merkez: Ebe Hatun, Hamit Dede, Çam Dede, Güllü Dede, Arap Dede,Koyundamı Dedesi
-Aksu: Kızeğreti Dedesi (Kadın yatırı)
-Bükerler: Şerbetçi Dede, İsimsiz Yatır (Çamaşırlık mevkiinde)
-Berçin: Hamza Bey, Çırpılı Dede, Duman Dede
-Böçen: Koru Dedesi
-Çakıl: Boncuklu Dede, İsimsiz iki yatır (Emetler ve Karadayılar avlusunda)
-Çokköy: Arap Dede
– Çamlıca: Tutmaççı Dede, Kurt Dede
– Çarşamba :Hıdır Dede
-Çukurca : Selim Ata, Mahmut Abdal(Abdal:Derviş ), Arap Dede
-Domurköy: Osman Dede
– Fıranlar : Kurt Dede, Zeyve Dede, Helvacı Dede, Sancı Dede (İsmi belli olmayan Kadın Yatırı)
– Güney : Selim Dede, Ahi Baba
– Ilıcaksu Mah. : Sarıkız, Garip Dede, Arap Dede
– Karaköy : Koyun Baba, Yak Dede, Kel Dede, Çam dede, Arefe Bacı (Kızlar dedesi)
– Karamanlar: İhsan Dede, Yaren Dede, Kuru Dede
– Kozcağız : Kaygılı Dede, Abdal Dede (Abdal:Derviş )
– Kozluca: Tuzla Dedesi, Dedebağ mevkiinde isimsiz bir yatır
– Küçükköy: Gelin Mezarı, Çalı Dede
– Muratlı: Garip Dede
– Sarıot : Ese Dede, Cebir Dede, Yağıbasan Dede
– Çiftlik köyü: Gazi Pehlüvan Bey
– Saruhanlar: Ebe Ana, Bekir Dede, Şehit Dede, At İzi Dede, Arap Dede, Ali Baba, Gara Delicik Mehmet Dede, Şerife Ana,
– Yeşilköy: Kapaklı Dede, Somaklı Dede, Koru Dede, İsimsiz Kadın Yatırı (Molla İsmailler avlusunda) olmak üzere yatır ve dedeler mevcuttur.
Onun içindir ki; Domaniç gezilecek doğal güzelliklerinin yanı sıra, ziyaret edilip bir Fatiha bırakabileceğimiz bir çok tarihi değere de sahiptir.
Bu tarihi ve kültürel potansiyel ne kadar değerlenir bilemem. Domaniç’ten selam olsun atalar ruhuna. İleriki yazılarımızda Domaniç’i köy köy de tanımaya ve tanıtmaya çalışacağız inşallah.
Velhasılı yukarıda da anlatmaya çalıştığım, Domaniç’in köylerinde mevcut Horasan Ereni dediğimiz bir çok yatır, dede, ebe, hatun vs evliya, bizim tarih kültür zenginliğimiz. Köylülerimiz bu mübarek zatların adına yapılan etkinlikler yapmaktalar. Yapılan bu etkinliklerin bence en büyük katkısı birlik ve beraberliğimizi sağlaması. İkinci önemli etkisi turizme olan katkısı. Domaniç’e hareket getirmesi. O yüzden bu etkinliklerin de desteklenmesi gerekiyor.
Kalın sağlıcakla.